Zjawisko smogu chcąc nie chcąc staje się coraz istotniejszym elementem otaczającej nas rzeczywistości. Niemalże każdego dnia docierają do nas informacje o fatalnym stanie powietrza, o zagrożeniach jakie się z tym wiążą oraz planach co należałoby zrobić aby wreszcie zacząć realnie walczyć z tym zjawiskiem. Zastanawiamy się nad negatywnym oddziaływaniem smogu na środowisko, a więc także i nasze zdrowie. Uważam jednak, że od samego zastanawiania się nie zmienimy obecnej sytuacji, a realne zmiany mogą przynieść jedynie zdecydowane działania oraz łączenie środowisk – zróbmy razem krok do przodu.
Na co dzień co oczywiste najbliższe są nam tematy lokalne, białołęckie. Wszyscy zdajemy sobie jednak sprawę, że tematy takie jak smog nie znają granic administracyjnych, a walka o czyste powietrze powinna się odbywać zarówno w skali mikro jak i makro. Dlatego z ogromną satysfakcją przyjęliśmy zaproszenie wicemarszałka Sejmu Stanisława Tyszki, który zaprosił nas do udziału i współpracy podczas konferencji poświęconej tematyce smogu i jego wpływu na życie człowieka. Wydarzenie to miało miejsce 1 grudnia ubiegłego roku w Sali Kolumnowej w Sejmie i było efektem współpracy m.in. z Polską Akademią Nauk, INSPRO – Instytutem Spraw Obywatelskich, Instytutem Jagiellońskim oraz samorządowcami i aktywistami, głównie z Warszawy. Cieszymy się, że nasze stowarzyszenie współtworzyło to niezwykle ważne wydarzenie. Ważne zarówno w skali makro, jak i dla nas – Białołęczan. Patronat nad konferencją objął wicemarszałek Sejmu Stanisław Tyszka.
Prezentacja „Oczekiwania strony społecznej w zakresie walki ze smogiem”, którą przygotowało nasze stowarzyszenie spotkała się z bardzo ciepłym przyjęciem uczestników konferencji. Przedstawiliśmy w niej nie tylko to jak postrzegamy zjawisko smogu ale również to czego oczekujemy – my jako mieszkańcy oraz jako przedstawiciele tych, którzy się do nas zwracają. Białołęka jest bowiem bardzo dobrym przykładem na to jak złe lub opóźnione decyzje mogą sprawić, że warunki życia mieszkańców zamiast się poprawiać mogą się pogorszyć. Zwróciliśmy zatem uwagę m.in. na konieczność rozbudowy miejskiej sieci ciepłowniczej aby ograniczyć ilość indywidualnych źródeł emisji (pieców), rozbudowę komunikacji miejskiej ze szczególnym naciskiem na transport szynowy (metro, tramwaj, SKM), konieczność uchwalania Miejscowych Planowania Zagospodarowania Przestrzennego uwzględniających zrównoważony rozwój miasta z poszanowaniem terenów zielonych oraz stosowanie nasadzeń zastępczych, które realnie skompensują straty powstałe w wyniku wycinki drzew pod kolejne inwestycje. Inny istotny aspekt to programy wymiany pieców – wiemy, że istnieją różne dla różnych miast. Niestety w większości przypadków są to programy pilotażowe, nie refundujące wszystkich kosztów wymiany pieców (np 75% zwrotu kosztów z limitem do 7.000 zł) czy też nie kompensujących zwiększonych kosztów bardziej ekologicznego paliwa. Nie zapominamy też o koniecznej prowadzonej już od najmłodszych lat edukacji proekologicznej – nie bez kozery mówimy przecież, że czym skorupka za młodu nasiąknie…
Wszystko to sprawia, że potrzebne są rozwiązania systemowe, które realnie wesprą samorządy w walce o poprawę jakości powietrza. Dlatego cieszy zainteresowanie z jakim się spotkaliśmy oraz poruszana przez nas problematyka. Wyrażamy przekonanie, że ta konferencja będzie jednym z kół napędowych zmian jakie muszą wkrótce nastąpić w walce ze smogiem w Polsce. Czy pomoże nam w tym wszystkim obiecywane już po konferencji w grudniu powołanie ministra ds walki ze smogiem? – trudno powiedzieć. Czekamy jednak na każdy krok w kierunku poprawy jakości powietrza, a więc tym samym poprawy jakości życia. Na pewno tą tematyką będziemy zajmować się dalej i jesteśmy gotowi do współpracy z tymi środowiskami, którym przyświeca podobny cel. Bo celem jest dobro nie tylko nas, ale przede wszystkim przyszłych pokoleń.
Jan Mackiewicz
Stowarzyszenie Razem dla Białołęki