Historia
Na szlaku drewnianej architektury sakralnej „Skarbiec Mazowsza” leży Grodzisk – część dzielnicy Białołęka. Najstarszym obiektem jest kościół pw. św. Michała Archanioła przy ul. Głębockiej. Jego początki datuje się na XVI w. Obecna konstrukcja może pamiętać rok 1717. To najdłużej istniejący drewniany kościół współczesnej Warszawy.
W tej „starożytnej”, znanej już w X wieku, osadzie stoi „odwieczny” modrzewiowy kościółek, który zgodnie z podaniami miał zostać ufundowany przez samą królową Bonę w 1534 r.
Edward Figauzer w opracowaniu dotyczącym Białołęki: „Niektóre źródła sugerują, że przetrwał on w swej pierwotnej postaci do dnia dzisiejszego, inne, bardziej wiarygodne, podają z kolei, że był w ciągu stuleci kilkakrotnie niszczony, różnią się przy tym jednak co do skali i częstotliwości owych zniszczeń. Niezależnie od występujących rozbieżności wszystkie źródła zgodne są wszak w jednym, że świątynię ufundowała królowa Bona, która po śmierci męża Zygmunta I Starego otrzymała jako odprawę wdowią rozległe dobra na Mazowszu. Będąc rządną gospodynią, podróżowała ona często po swych włościach, doglądając osobiście gospodarni w nich”.
W czasie potopu szwedzkiego kościół w Grodzisku podzielił los obiektów warszawskich, spłonął. Został odbudowany najprawdopodobniej dopiero w 1717 r.
Jak podają kroniki parafialne w 1926 r. kościół przeszedł gruntowny remont.
W czasie II wojny światowej kościół św. Michała Archanioła został uszkodzony. Jego odbudowy dokonano w latach 1953 – 1956.
W 1975 r. utworzono w Grodzisku parafię, a dwa lata później teren stał się częścią Warszawy. W latach 1998 – 2006 świątynie ponownie gruntownie odnowiono.
Architektura
Kościół św. Michała Archanioła jest jednonawowy, ma konstrukcję zrębową. Ściany złożono z poziomych drewnianych bali łączonych w narożnikach. Kościół ma dwuspadowy drewniany dach kryty gontem.
Charakterystycznym elementem jest niewielka sygnaturka mieszcząca najmniejszy z dzwonów kościelnych. Świątyni towarzyszy drewniana dzwonnica. Znajdują się tam dzwony Michał (450 kg) i Józef (200 kg).
Najcenniejszym zabytkiem wewnątrz kościoła jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej. W ołtarzu głównym ustawiono barokowe figury św. Jana Nepomucena i św. Stanisława Kostki. Na uwagę zasługują obrazy św. Stanisława (XVIII wiek), św. Michała Archanioła (pędzla zmarłego w 2001 r. Jana Molgi), rzeźby św. Bernardyna ze Sieny i św. Jana Kapistrana.
Kościół przy ul. Głębockiej jest najstarszym, drewnianym kościołem w Warszawie.
Źródło: Echa Dawnej Warszawy, Kościoły i kaplice, Piotr Otrębski.
Fot. współpraca z Aleksander Małachowski (@hashtagalek)
