Od dziewięciu lat trwa akcja ratowania historycznych nagrobków Cmentarza Tarchomińskiego.
Również w tym roku przy bramach nekropolii będzie można spotkać kwestujących wolontariuszy z puszkami w dniach 28, 29, 31 października oraz 1 listopada w godz. 9.00 – 16.30.
– Kiedy kilka lat temu grupa miłośników historii wpadła na pomysł zorganizowania kwesty, nikt nie spodziewał się, że akcja ta wpisze się na trwałe do kalendarza wydarzeń w dzielnicy – mówi Jan Mackiewicz, prezes „Razem dla Białołęki”.
Dotychczasowe efekty współpracy organizatorów Stowarzyszenia Razem dla Białołęki, Fundacji AVE oraz Parafii św. Jakuba, a także rzeszy Darczyńców są imponujące.
25 tysięcy i 12 obiektów
Na przestrzeni 9 lat odnowiono 12 obiektów, w tym kilkugrobową kwaterę olęderską. Można je obejrzeć oczywiście na cmentarzu, ale także w wydanym właśnie kalendarzu na rok 2024, gdzie zostały uwiecznione w obiektywie znakomitego fotografika Ireneusza Graffa. Każdy, kto wesprze tegoroczną zbiórkę, otrzyma to wydawnictwo.
Dotychczas każdego roku udało się w ramach kwesty pozyskać kwotę około 25 tysięcy złotych, co pozwalało zwykle na renowację jednego zabytku.
Lapidarium – etap pierwszy oraz plany
– W ubiegłym roku rozpoczęliśmy prace przy unikatowej XIX-wiecznej kwaterze Konstantego Ostrowskiego, sędziego pokoju, otoczonej imponującym żelaznym ogrodzeniem – wyjaśnia Bartłomiej Włodkowski z Fundacji AVE. – To jedyna taka forma na naszym Cmentarzu. Powstaje w niej lapidarium, w którym umieściliśmy cztery obiekty: dwa nagrobki oraz dwie płyty.
Zimą planowany jest demontaż najcenniejszej rzeźby – anioła z kwiatem i krzyżem na piersiach na grobie Rozalii Kowalewskiej – i jego gruntowną renowację. To pilne, wszak szereg detali uległo już degradacji.
Dotychczas odrestaurowano m.in. nagrobek z 1865 roku Francuza Josepha Labeya, założyciela tarchomińskich winnic, najstarszy obiekt – z 1853 roku – gdzie spoczywa Ludwika Jabłonowska Unruh, grób Ignacego Zdziarskiego, uczestnika Legionów Polskich w wojnie turecko-rosyjskiej, czy słynną rzeźbę Krychy – „Białej Damy” Cmentarza Tarchomińskiego.
Robota na kolejną dekadę
Choć udało zrobić się tak wiele, to na pilną interwencję czeka co najmniej 20 obiektów. – Marzymy też, aby na grobie profesora Stanisława Jagmina, wybitnego ceramika, który na Białołęce mieszkał i tworzył, wznieść nowy pomnik, godny tego wielkiego artysty. Tym bardziej, że dotychczasowy, lastrykowy sypie się i niszczeje w oczach – dodaje Włodkowski.
Tarchomiński proboszcz ks. Andrzej Kowalski: – Cmentarz przy Mehoffera, powstały na przełomie XVIII i XIX wieku, od za¬wsze otaczany był troską mieszkańców. Cieszę się, że dzieje się tak i dziś za sprawą wielu ludzi dobrej woli, którym serdecznie dziękuję za hojność i zaangażowanie.
Poznaj historię – spacery, koncerty i wyprawa do Olędrów
Jak co roku przy okazji kwesty przygotowano cykl edukacyjno-artystycznych wydarzeń towarzyszących.
1 XI o g. 19.15 oraz 4 XI o g. 10.30 odbędą się spacery historyczne po Cmentarzu.
Z kolei 29 XI o g. 19.15 i 5 XI o g. 16.30 koncerty zaduszkowe z udziałem znakomitych artystów, m.in. chóru Ave i Filharmoników. Pierwszy – w kościele Narodzenia NMP przy ul. Klasyków 21, a drugi, połączony z nawiedzeniem krypty Ossolińskich w kościele św. Jakuba przy ul. Mehoffera 4.
Natomiast 4 XI o g. 19.15 sprzed ratusza Dzielnicy Białołęka wyruszy wyprawa zabytkowym ogórkiem na białołęckie cmentarze olęderskie.
We wszystkich wydarzeniach udział bezpłatny, ale na wycieczkę ogórkiem obowiązują zapisy, a na koncerty – rezerwacja miejsc siedzących. 